Δρ. Αφορδακού Γ. Δέσποινα
Ιατρός Μικροβιολόγος – Βιοπαθολόγος
Δισλιπιδαιμία, Υπερχοληστεριναιμία, Υπερτριγλυκεριδαιμία
- Μία ύπουλη πάθηση αλλά ένας εύκολος αντίπαλος
- Πριν μιλήσουμε για τις δισλιπιδαιμίες ας δούμε πρώτα τι είναι τα λιπίδια;
Τα λιπίδια είναι:
- Ουσίες μεγάλης βιολογικής σημασίας και αποτελούν μεγάλο μέρος των οργανικών συστατικών του σώματος και των τροφών.
- Σημαντικό είναι να καταλάβουμε ότι τα λίπη του σώματος αποτελούν μία αποθηκευμένη πηγή ενέργειας
- Ο οργανισμός αντλεί μεγάλο ποσοστό τους για να καλύψει τις ανάγκες του σε ενέργεια.
- Η πρόσληψη τους ή/και παραγωγή τους και η συνεχής χρησιμοποίηση τους βρίσκονται σε μία συνεχή δυναμική ισορροπια μεταξύ τους η οποία όταν διαταράσσεται επιφέρει προβλήματα.
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
Σύσταση των λιπιδίων
Τα λιπίδια λοιπόν εχουν προέλευση:
- Εξωγενή π.χ τροφές και ενδογενή από μετατροπή ουσιών σε λιπίδια.
- Οι οικονομικά ανεπτυγμένοι λαοί καλύπτουν τις θερμικές τους ανάγκες από τα λίπη σε ποσοστό 40% περίπου.
- Τα λίπη των θηλαστικών περιέχουν άφθονα κορεσμένα λιπαρά οξέα και αρκετή χοληστερόλη.
- Αντίθετα, τα λίπη που προέρχονται από τις φυτικές τροφές, τα πουλερικά και τα ψάρια είναι πλούσια σε ακόρεστα λιπαρά οξέα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΙΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ;
Είναι οι διαταραχές (ποσοτικές ή ποιοτικές) του μεταβολισμού των λιποπρωτεινικών σωματιδίων (LDL,HDL,VLDL,χυλομικρά) που μεταφέρουν τα λιπίδια στον οργανισμό ΔΗΛΑΔΗ τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια.
- ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΝΑΙΜΙΑ: Αύξηση της Ολικής και της LDL
- ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΑΙΜΙΑ: Αύξηση των επιπέδων των ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΩΝ
- ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ: ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ Υπερχοληστεροναιμίας και Υπερτριγλυκεριδαιμίας
Γιατί πρέπει να μας απασχολεί η χοληστερόλη του αίματος;
- Είναι γνωστό ότι όσο περισσότερο αυξημένη είναι η χοληστερόλη του αίματος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να πάθουμε κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα (π.χ. στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου, ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο κλπ.).
- Τα καρδιαγγειακά νοσήματα σήμερα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου παγκόσμια και σκοτώνουν περισσότερα άτομα σε σύγκριση με τις άλλες αιτίες θανάτου μαζί (καρκίνος, ατυχήματα κλπ.). Πολλά μάλιστα από αυτά τα άτομα είναι νεαρής ηλικίας και πεθαίνουν ξαφνικά.
- Επιπρόσθετα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα προκαλούν μεγάλη νοσηρότητα, δηλαδή οι ασθενείς πρέπει να επισκέπτονται συχνά το γιατρό τους ή και να εισάγονται στο νοσοκομείο, να παίρνουν πολλά φάρμακα για όλη τους τη ζωή, να υποβάλλονται σε εξετάσεις και σε χειρουργικές επεμβάσεις κ.τ.λ. Έτσι, η ποιότητα της ζωής υποβαθμίζεται, ενώ το κοινωνικό και οικονομικό κόστος μεγαλώνει.
- Κατά συνέπεια, για να είμαστε υγιείς και να ζούμε περισσότερο και καλύτερα πρέπει να διατηρούμε τη χοληστερόλη μας σε ιδανικά επίπεδα.
Τι είναι η χοληστερόλη;
- Η χοληστερόλη είναι μία ουσία απαραίτητη για τη ζωή. Ο οργανισμός μας χρησιμοποιεί τη χοληστερόλη για να φτιάξει τη μεμβράνη (δηλαδή το περίβλημα) των κυττάρων, για να συνθέσει διάφορες ορμόνες κλπ.
- Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι χωρίς χοληστερόλη κανένας οργανισμός (ούτε φυσικά και ο άνθρωπος) δεν μπορεί να επιβιώσει.
Από πού βρίσκει ο οργανισμός τη χοληστερόλη;
- Ο οργανισμός παίρνει ένα μέρος της χοληστερόλης που χρειάζεται με την τροφή. Ωστόσο, την περισσότερη χοληστερόλη τη φτιάχνει μόνος του. Το σημαντικότερο «εργοστάσιο» παραγωγής χοληστερόλης είναι το συκώτι.
- Η χοληστερόλη κυκλοφορεί με το αίμα μέσα στον οργανισμό. Στο αίμα βρίσκεται συνδεδεμένη με ειδικά «οχήματα μεταφοράς» που ονομάζονται λιποπρωτεΐνες.
- Με αυτόν τον τρόπο η χοληστερόλη φθάνει από το έντερο ή το συκώτι στα άλλα όργανα που την έχουν ανάγκη.
Αφού η χοληστερόλη είναι απαραίτητη για τη ζωή γιατί λέμε ότι κάνει κακό στην καρδιά και τα αγγεία μας;
- Ο οργανισμός μας έχει ανάγκη από σχετικά μικρές ποσότητες χοληστερόλης και είναι γεγονός ότι χωρίς αυτή δεν μπορεί να ζήσει.
- Ωστόσο, όταν η χοληστερόλη στο αίμα αυξηθεί πάνω από αυτή την απαραίτητη ποσότητα, τότε αρχίζουν να εμφανίζονται τα προβλήματα που αναφέραμε.
- Συγκεκριμένα, όταν υπάρχει μεγάλη ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα, τότε αυτή πηγαίνει και «κάθεται» στο τοίχωμα των αγγείων. Έτσι, το τοίχωμα των αγγείων «παχαίνει» και αρχίζει να δημιουργείται η λεγόμενη αθηρωματική πλάκα (Σχήμα).
- Αυτή η διαδικασία μοιάζει με το «πουρί» που πιάνουν οι σωλήνες. Όσο αυτή η πλάκα μεγαλώνει, τόσο στενεύει το αγγείο και μειώνεται η ποσότητα του αίματος και του οξυγόνου που φθάνει στα διάφορα όργανα.
- Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται συχνότερα στα αγγεία της καρδιάς, του εγκεφάλου, των κάτω άκρων και του εντέρου.
- Όταν στενέψουν τα αγγεία που μεταφέρουν αίμα στην καρδιά τότε έχουμε συμπτώματα στηθάγχης.
- Αν κάποια στιγμή αυτή η αθηρωματική πλάκα «σπάσει», τότε το αγγείο μπορεί να φράξει τελείως και να εμφανισθεί ένα οξύ καρδιαγγειακό επεισόδιο π.χ. ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Συμπερασματικά, το πρόβλημα βρίσκεται στην ποσότητα της χοληστερόλης που κυκλοφορεί στο αίμα μας.
- Όταν αυτή είναι μεγαλύτερη από όση πραγματικά χρειαζόμαστε τότε κινδυνεύουμε να πάθουμε καρδιαγγειακά νοσήματα.
